Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί διακρίνουν τα drones με βάση το ρίσκο που επιφέρει η δραστηριοποίησή τους και όχι μεταξύ ψυχαγωγικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων.
Tα drones κατηγοριοποιούνται σε:
1. όσα λειτουργούν στην «ανοικτή κατηγορία» και:
- φέρουν ετικέτα αναγνώρισης κλάσης (CE marking) σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/945, που κυμαίνεται από 0 έως 4 (ελαφρότερα έως βαρύτερα μοντέλα), ή
- κατασκευάζονται ιδιωτικά, ή
- διατέθηκαν στην αγορά πριν από την 1η Ιανουαρίου 2023.
2. όσα λειτουργούν στην «ειδική» κατηγορία (δεν καλύπτουν έστω και μία από τις προϋποθέσεις δραστηριοποίησης στην ανοικτή κατηγορία), συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διαθέτουν ετικέτα αναγνώρισης κλάσης (CE marking) 5 ή 6 (σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/945)
και επιχειρούν σε συγκεκριμένα τυποποιημένα σενάρια.
3. όσα λειτουργούν στην «πιστοποιημένη» κατηγορία καθώς το ρίσκο που επιφέρει η δραστηριοποίησή τους απαιτεί πιστοποίηση του drone, του εκμεταλλευομένου και του χειριστή.
Ως «μη επανδρωμένο αεροσκάφος» νοείται κάθε αεροσκάφος που λειτουργεί ή έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί αυτόνομα ή να οδηγείται εξ αποστάσεως, χωρίς χειριστή επί του σκάφους. Αυτός ο ορισμός περιλαμβάνει όλους τους τύπους αεροσκαφών χωρίς χειριστή επί του σκάφους, συμπεριλαμβανομένων των τηλεκατευθυνόμενων αερομοντέλων, με κάμερα επί του σκάφους ή όχι.
Οι Κανονισμοί χρησιμοποιούν τον όρο UAS (Unmanned Aircraft System / Σύστημα μη επανδρωμένου αεροσκάφους) και αναφέρονται σε ένα σύστημα που αποτελείται από μη επανδρωμένο αεροσκάφος και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο και τη λειτουργία του (π.χ. μονάδα εντολών, πιθανό καταπέλτη για την εκτόξευσή του κ.α.).
Τα προϊόντα που σχεδιάστηκαν και προορίζονται είτε αποκλειστικά είτε όχι, να χρησιμοποιηθούν ως παιχνίδια από παιδιά κάτω των 14 ετών, θα πρέπει να θεωρούνται παιχνίδι, να συμμορφώνονται με την οδηγία 2009/48/ΕΚ για την ασφάλεια των παιχνιδιών και δεν εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής των ευρωπαϊκών κανονισμών για τα drones.
Ενώσεις συλλόγων ή μεμονωμένοι σύλλογοι αερομοντελιστών μπορούν να εγγράψουν ομαδικά τα μέλη τους στο πληροφοριακό σύστημα των εκμεταλλευομένων στο όνομά τους και ακολουθώντας τις κοινές για όλους διαδικασίες, να λάβουν εξουσιοδότηση πτητικής λειτουργίας από την ΥΠΑ.
Εάν θέλουν να εγγραφούν μόνοι τους, θα μπορούν να λειτουργούν μόνο στην υποκατηγορία Α3.
Η Ελλάδα, όπως κάθε κράτος μέλος του EASA, θα καθορίσει γεωγραφικές ζώνες drones, οι οποίες είναι περιοχές όπου τα drones δεν μπορούν να πετούν (π.χ. εθνικά πάρκα, κέντρα πόλεων ή κοντά σε αεροδρόμια) ή μπορούν να πετούν μόνο υπό ορισμένες συνθήκες ή μπορούν να πετούν με άδεια πτήσης. Οι γεωγραφικές ζώνες θα ισχύουν για όλες τις κατηγορίες drones. Συνεπώς, είναι υποχρεωτικό να ενημερώνεστε για τις γεωγραφικές ζώνες drones από τις Αρχές Εναέριας Κυκλοφορίας της Υπηρεσίας μας μέχρι την τελική υιοθέτησή τους.
Σημειώνουμε ότι δεν επιτρέπεται να πετάξετε ένα drone κοντά ή μέσα σε μια περιοχή όπου υπάρχει μια εξελισσόμενη κατάσταση αντιμετώπισης κάποιας έκτακτης ανάγκης!
Στην «ανοιχτή» κατηγορία δεν επιτρέπεται να πετάτε πάνω από μη εμπλεκομένους ανθρώπους, εκτός εάν έχετε ένα drone ιδιωτικής κατασκευής με βάρος κάτω των 250g ή ένα drone που αγοράστηκε στην αγορά με ετικέτα αναγνώρισης κλάσης (CE) 0 ή 1. Σε κάθε περίπτωση, προσπαθήστε να ελαχιστοποιήσετε το χρόνο κατά τον οποίο πετάτε πάνω από ανθρώπους.
Εάν έχετε ένα drone με σήμανση C2, στην υποκατηγορία A2, κατά γενικό κανόνα, διατηρήστε το UA σε πλευρική απόσταση από οποιοδήποτε μη εμπλεκόμενο άτομο, όχι είναι μικρότερη από το ύψος στο οποίο πετάει το drone (κανόνας 1:1, δηλαδή εάν το UA πετά σε ύψος 40m, η απόσταση από οποιοδήποτε μη εμπλεκόμενο άτομο θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 40m) και ποτέ να μην πετάτε πιο κοντά από 30m οριζόντια από οποιοδήποτε μη εμπλεκόμενο άτομο.
Μη εμπλεκόμενο άτομο είναι το άτομο που δεν συμμετέχει στη δραστηριοποίηση με το drone ή δε γνωρίζει τις οδηγίες και τις προφυλάξεις ασφαλείας που παρέχονται από τον εκμεταλλευόμενο drone. Εμπλεκόμενο είναι το άτομο που συμμετέχει στη δραστηριότητα, κατανοεί το ρίσκο και είναι σε θέση να ελέγξει τη θέση του drone όταν πετάει.
Επομένως, για να θεωρηθεί «εμπλεκόμενο» ένα άτομο πρέπει:
- να δώσει τη ρητή συγκατάθεσή του για να συμμετάσχει στη δραστηριότητα (π.χ. συγκατάθεση ώστε το drone να πετά πάνω από αυτόν)
- να λαμβάνει από το χειριστή του drone οδηγίες και προφυλάξεις ασφαλείας που πρέπει να εφαρμόζονται σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και
- να μην είναι απασχολημένο με άλλες δραστηριότητες ώστε να έχει τη δυνατότητα να ελέγχει τη θέση του drone και σε περίπτωση συμβάντος, να λαμβάνει μέτρα για την αποφυγή της πρόσκρουσης με το drone.
Παραδείγματα μη εμπλεκόμενων ατόμων: θεατές που έχουν συγκεντρωθεί για αθλητικές δραστηριότητες, συναυλίες ή άλλες μαζικές εκδηλώσεις, άτομα σε μια παραλία ή σε ένα πάρκο ή που περπατούν στους δρόμους.
Εάν μια ομάδα ανθρώπων είναι τόσο πυκνή, ώστε η δυνατότητα των συγκεντρωμένων να ξεφύγουν ανεμπόδιστα ή να απομακρυνθούν είναι περιορισμένη, τότε έχουμε μια συνάθροιση ανθρώπων.
Παραδείγματα συναθροίσεων ανθρώπων:
- αθλητικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές ή πολιτικές εκδηλώσεις
- παραλίες ή πάρκα σε μια ηλιόλουστη ημέρα
- εμπορικοί δρόμοι κατά τις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων
- χιονοδρομικά κέντρα / πίστες / λωρίδες.
Το μέγιστο ύψος πτήσης σας είναι γενικά 120 μέτρα από την επιφάνεια της γης. Εάν πρέπει να πετάξετε πάνω από ένα εμπόδιο ύψους άνω των 120m, σας επιτρέπεται να πετάξετε έως και 15m πάνω από το ύψος του εμποδίου, αλλά μόνο εάν υπάρχει ρητή έγκριση από τον ιδιοκτήτη του εμποδίου (π.χ. σύμβαση με τον ιδιοκτήτη για διενέργεια επιθεώρησης). Σε μια τέτοια περίπτωση, μπορείτε να πετάξετε σε οριζόντια απόσταση 50m από το εμπόδιο.
Όταν λειτουργείτε σε λοφώδες περιβάλλον, πρέπει να κρατήσετε το drone σε απόσταση 120m από το πλησιέστερο σημείο του εδάφους. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν συνθήκες όπως στην κορυφή ενός λόφου όπου ακόμη και αν κρατάτε το drone σας 120m από την πλευρά του λόφου, στην πραγματικότητα πετάτε σε απόσταση μεγαλύτερη από 120m πάνω από το κάτω μέρος της κοιλάδας. Έτσι, όσο κρατάτε το drone σας σε απόσταση 120m από την πλευρά του λόφου (όπως στην γκρίζα περιοχή στην παρακάτω εικόνα), η πτήση σας είναι νόμιμη.
Η ελάχιστη ηλικία για χειριστές drones (πρέπει να εγγράφονται στο πληροφοριακό σύστημα) στην «ανοιχτή» και στην «ειδική» κατηγορία είναι 16 ετών. Ωστόσο, δεν υπάρχει ελάχιστη ηλικία για να πετάξετε ένα drone με σήμανση C0 στην υποκατηγορία A1.
Απαιτείται ασφάλιση αστικής ευθύνης έναντι τρίτων για κάθε drone α) που χρησιμοποιείται για επαγγελματικούς σκοπούς και β) ίσο ή άνω των 4 kgs που αφορά ιδιωτική χρήση, βάσει της εθνικής μας νομοθεσίας.
Όταν:
- φέρει μία από τις ετικέτες αναγνώρισης κλάσης (CE) 0, 1, 2, 3 ή 4, ή
- είναι ιδιωτικά κατασκευασμένο και το βάρος του είναι μικρότερο από 25kg, ή
- αγοράστηκε πριν από την 1η Ιανουαρίου 2023, χωρίς ετικέτα αναγνώρισης κλάσης (CE) όπως παραπάνω
- δεν λειτουργεί απευθείας πάνω από άτομα, εκτός εάν είναι ελαφρύτερο από 250g.
- διατηρείται σε οπτική επαφή (VLOS) ή ο απομακρυσμένος χειριστής λαμβάνει οπτική βοήθεια από έναν παρατηρητή UA.
- πετά σε ύψος όχι μεγαλύτερο από 120m.
- δεν μεταφέρει επικίνδυνα υλικά και δεν ρίχνει κανένα υλικό κατά την πτήση.
Η ανοικτή υποκατηγορία καθορίζεται από:
- την ετικέτα που δείχνει την αναγνώριση κλάσης (CE) (0, 1, 2, 3 ή 4) και είναι επικολλημένη στο drone από τον κατασκευαστή ή
- το βάρος του drone σας, όταν είναι ιδιωτικής κατασκευής ή δεν έχει ετικέτα αναγνώρισης κλάσης (CE)
Επισήμανση: Τα drones χωρίς ετικέτες αναγνώρισης κλάσης (CE) μπορούν να πετάξουν μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2023 σε περιορισμένες υποκατηγορίες.
Εφαρμόζοντας τις παραπάνω οδηγίες, ανατρέξτε στον παρακάτω πίνακα για να προσδιορίσετε την υποκατηγορία στην οποία πρέπει να πετάξετε.
Τα drones μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επιχειρησιακές συνθήκες ανάλογα την ανοικτή υποκατηγορία που ανήκουν, όπως περιγράφονται παρακάτω:
Τα drone που φέρουν σήμα CE κατηγορίας 0 ή έχουν κατασκευαστεί ιδιωτικά και ζυγίζουν έως 250g μπορούν να πετάξουν στην υποκατηγορία Α1, που σημαίνει σχεδόν παντού, εκτός πάνω από συναθροίσεις ανθρώπων ή περιοχές που η εναέρια κυκλοφορία δεν επιτρέπει (συμβουλευτείτε το χάρτη του DAGR).
Τα drones που φέρουν ετικέτα αναγνώρισης κατηγορίας (CE) 1 μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν στην υποκατηγορία Α1, με τη διαφορά ότι απαιτείται να ελαχιστοποιούν τις πτήσεις πάνω από μη εμπλεκόμενα άτομα.
Τα drones που φέρουν ετικέτα αναγνώρισης κατηγορίας (CE) 2 μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην υποκατηγορία Α2, δηλαδή σε αστικό περιβάλλον, ωστόσο, πρέπει το drone να διατηρείται σε ασφαλή απόσταση από μη εμπλεκόμενα πρόσωπα. H ελάχιστη απόσταση πρέπει να είναι ίση με το ύψος στο οποίο πετάει το drone (π.χ. εάν πετάτε σε ύψος 30m, βεβαιωθείτε ότι το πλησιέστερο μη εμπλεκόμενο άτομο απέχει τουλάχιστον 30 m από τη θέση όπου το drone θα πέσει κάθετα σε περίπτωση συμβάντος).
Τα drones που φέρουν ετικέτα αναγνώρισης κλάσης (CE) 3 ή 4, ή που έχουν κατασκευαστεί ιδιωτικά και ζυγίζουν έως 25 kgs, μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην υποκατηγορία Α3. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν ποτέ να χρησιμοποιηθούν σε αστικό περιβάλλον και πρέπει να κρατήσετε το drone τουλάχιστον 150m από κατοικημένες, εμπορικές ή βιομηχανικές περιοχές. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αποφύγετε την πτήση σε περιοχές που η εναέρια κυκλοφορία έχει απαγορεύσει (συμβουλευτείτε το χάρτη DAGR).
Για την πλήρη εικόνα των απαιτήσεων και των περιορισμών που ισχύουν για τις διαφορετικές κατηγορίες drones ανατρέξτε στον παρακάτω πίνακα:
Ναι, σε γενικές γραμμές, πρέπει να έχετε εκπαίδευση ανάλογη με την κατηγορία του drone που πρόκειται να χρησιμοποιήσετε.
Δεν απαιτείται να εκπαιδευτείτε μόνο εάν χρησιμοποιείτε πολύ ελαφριά drones:
- εάν το drone φέρει σήμα CE κατηγορίας 0, πρέπει να γνωρίζετε μόνο τις οδηγίες του κατασκευαστή
- εάν το drone είναι ιδιωτικής κατασκευής με βάρος μικρότερο από 250g, δεν απαιτείται να κάνετε καμία εκπαίδευση
Στην ανοικτή κατηγορία, όλοι οι χειριστές που πετούν στις υποκατηγορίες A1, A2 και A3 πρέπει:
- να εξοικειωθούν με το εγχειρίδιο του κατασκευαστή
- να ολοκληρώσουν διαδικτυακά εκπαιδευτικά μαθήματα
- να ολοκληρώσουν με επιτυχία διαδικτυακή εξέταση θεωρητικών γνώσεων (40 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής)
Μόλις ολοκληρωθεί η παραπάνω διαδικασία, η ΥΠΑ θα εκδώσει το «πιστοποιητικό ολοκλήρωσης της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης». Με αυτό πετάτε στις υποκατηγορίες Α1 και Α3.
Ωστόσο, εάν σκοπεύετε να λειτουργήσετε στην υποκατηγορία Α2, πρέπει επιπλέον:
- να ολοκληρώστε την πρακτική αυτοεκπαίδευση σας για να εξοικειωθείτε με το drone και να διασφαλίσετε ότι έχετε φτάσει σε ένα καλό επίπεδο ελέγχου. Αυτό πρέπει να πραγματοποιείται σε μια περιοχή όπου δεν ενέχει κίνδυνο για άλλους ανθρώπους
- να υποβληθείτε σε μια πρόσθετη εξέταση θεωρητικών γνώσεων (30 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής που ελέγχουν τις γνώσεις του πιλότου σχετικά με τον μετριασμό των κινδύνων εδάφους, τη μετεωρολογία και την πτητική απόδοση του drone).
Με την ολοκλήρωση και της παραπάνω διαδικασίας, η ΥΠΑ θα εκδώσει το «πιστοποιητικό επάρκειας εξ αποστάσεως χειριστή». Με αυτό το πιστοποιητικό, πετάτε και στην υποκατηγορία Α2.
Η ΥΠΑ είναι υπεύθυνη για την έκδοση των εν λόγω πιστοποιητικών. Όλα τα πιστοποιητικά των εξ αποστάσεως χειριστών έχουν ισχύ πέντε (5) έτη. Εάν η επανέκδοση πραγματοποιηθεί πριν από τη λήξη του πιστοποιητικού, ο εξ αποστάσεως χειριστής μπορεί να παρακολουθήσει ένα επαναληπτικό σεμινάριο ή και να δώσει μια εξέταση θεωρητικών γνώσεων σύμφωνα με τα παραπάνω. Εάν η επανέκδοση πραγματοποιηθεί μετά τη λήξη του πιστοποιητικού, τότε παναλαμβάνει από την αρχή όλη τη διαδικασία της πιστοποίησής του.
Ναι, ισχύουν σε όλα τα Κ-Μ της ΕASA. Οι κανονισμοί επιτρέπουν στο χειριστή ΣμηΕΑ να επιλέξει το Κ-Μ που θα διεξάγει την εκπαίδευση και τις εξετάσεις του και θα λάβει τα πιστοποιητικά του.
Δεν απαιτείται προηγούμενη άδεια για πτήσεις στην ανοικτή κατηγορία. Ωστόσο, ακολουθώ πιστά το χάρτη του DAGR προκειμένου να πετάω υπό τις επιχειρησιακές συνθήκες της ανοικτής κατηγορίας αλλά μόνο σε επιτρεπόμενες περιοχές.
Ως εκμεταλλευόμενος ενός drone που επιχειρεί στην ανοικτή κατηγορία, θα πρέπει:
- να βεβαιωθείτε ότι το drone εμφανίζει τον αριθμό εγγραφής εκμεταλλευομένου drone (π.χ. με αυτοκόλλητο) και ότι ο ίδιος αριθμός (αυξημένος κατά τρία αριθμητικά στοιχεία) έχει μεταφερθεί στο σύστημα απομακρυσμένης αναγνώρισης του drone.
- να ορίσετε επιχειρησιακές διαδικασίες (απαιτούνται γραπτές διαδικασίες όταν ο εκμεταλλευόμενος χρησιμοποιεί περισσότερους από έναν χειριστές ΣμηΕΑ, αλλιώς αρκεί ο χειριστής να ακολουθεί τις διαδικασίες που ορίζει ο κατασκευαστής στο εγχειρίδιο χρήστη).
- να διασφαλίσετε ότι ο χειριστής και το προσωπικό που υποστηρίζει τη λειτουργία του drone είναι εξοικειωμένα με το εγχειρίδιο χρήστη, έχουν την κατάλληλη επάρκεια και τα πιστοποιητικά για τη συγκεκριμένη κατηγορία drone.
- να βεβαιωθείτε ότι τα άτομα που εμπλέκονται στη λειτουργία του drone
γνωρίζουν τους κινδύνους που ενέχονται σε επιχειρήσεις στις υποκατηγορίες που δραστηριοποιούνται.
Η μη συμμόρφωση του εκμεταλλευομένου με τις υποχρεώσεις του επισύρει χρηματικά πρόστιμα και άλλες διοικητικές κυρώσεις.
Ως εξ αποστάσεως χειριστής στην ανοικτή κατηγορία θα πρέπει: Πριν από την πτήση:
- να έχετε ολοκληρώσει την εκπαίδευση και την εξέταση που απαιτείται για τον τύπο της λειτουργίας στην οποία θα συμμετάσχετε.
- να έχετε τις επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τυχόν γεωγραφικές ζώνες που δημοσιεύονται από την ΥΠΑ
- να ελέγξετε για εμπόδια και για την παρουσία ατόμων που δεν εμπλέκονται στη λειτουργία του drone (εκτός εάν λειτουργείτε στην υποκατηγορία Α1 με ένα ιδιοκατασκευασμένο drone ή ένα drone με σήμα CE κατηγορίας 0)
- να ελέγξετε ότι το drone είναι κατάλληλο για πτήση και τη λειτουργία για την οποία προορίζεται.
- να βεβαιωθείτε ότι το τηλεχειριστήριο λειτουργεί σωστά (αν υπάρχει) και
- να βεβαιωθείτε ότι το βάρος του drone βρίσκεται εντός του ορίου της κατηγορίας ή της υποκατηγορίας της προβλεπόμενης λειτουργίας.
Κατά τη διάρκεια της πτήσης στην ανοιχτή κατηγορία θα πρέπει:
- να μην χειρίζεστε το drone όταν δεν είστε ικανοί είτε λόγω της κατανάλωσης παραισθησιογόνων ουσιών ή αλκοόλ, είτε λόγω ασθένειας.
- να διατηρείτε το drone σε απόσταση τέτοια ώστε να μπορείτε να το δείτε καθαρά. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έναν παρατηρητή UA για να ανιχνεύει τον εναέριο χώρο όταν θέλετε να πετάξετε FirstPersonView (FPV). Οι παρατηρητές θα πρέπει να βρίσκονται δίπλα σας έτσι ώστε να μπορούν να επικοινωνούν αμέσως μαζί σας σε περίπτωση που δουν ένα εμπόδιο και να σας δώσουν οδηγίες π.χ. για την άμεση προσγείωση του drone.
- εάν εσείς ή ο παρατηρητής δείτε ένα επανδρωμένο αεροσκάφος, τότε οφείλετε να του παρέχετε προτεραιότητα και να βεβαιωθείτε ότι το drone είναι μακριά από αυτό. Εάν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία σχετικά με τη λειτουργία, θα πρέπει να προσγειώσετε το drone αμέσως.
- να συμμορφώνεστε με τον περιορισμό των γεωγραφικών ζωνών.
- να χειρίζεστε το drone σύμφωνα με το εγχειρίδιο χρήστη του κατασκευαστή.
- να συμμορφώνεστε με τις διαδικασίες του φορέα εκμετάλλευσης του drone.
- να μην λειτουργείτε όταν βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης.
Ναι, από τις 31 Δεκεμβρίου 2020 έως την 1η Ιανουαρίου 2023, μπορείτε να πετάξετε το drone σας χωρίς ετικέτα αναγνώρισης κλάσης (CE) στην ανοικτή κατηγορία, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Drones με Μέγιστη Μάζα Απογείωσης (MTOM) μικρότερη από 500gr δεν μπορούν να πετάξουν πάνω από ανθρώπους και ο χειριστής θα πρέπει να υποβληθεί σε εκπαίδευση ισοδύναμη με του χειριστή της υποκατηγορίας A1.
- Drones με MTOM μικρότερη από 2 kgs μπορούν να πετάξουν 50m ή περισσότερο (οριζόντια) από ανθρώπους και ο χειριστής θα πρέπει να υποβληθεί σε εκπαίδευση ισοδύναμη με του χειριστή της υποκατηγορίας Α2
- Drones με MTOM μικρότερη από 25 kgs μπορούν να πετάξουν σε περιοχές ελεύθερες από ανθρώπους, σε απόσταση 150m ή περισσότερο από ιδιόκτητες περιοχές και ο χειριστής θα πρέπει να υποβληθεί σε εκπαίδευση ισοδύναμη με του χειριστή της υποκατηγορίας A3.
Μετά την 1η Ιανουαρίου 2023, μπορείτε να πετάξετε το drone σας χωρίς ετικέτες αναγνώρισης κλάσης (CE), ωστόσο μόνο στις ακόλουθες υποκατηγορίες λειτουργίας:
- Α1, όταν η Μέγιστη Μάζα Aπογείωσης (MTOM) του drone είναι
μικρότερη από 250gr ή - A3, όταν η MTOM του drone είναι μικρότερη από 25 kgs.
Τα πιστοποιητικά χειριστών drones που εκδίδονται βάση του εθνικού κανονισμού, θα παραμείνουν σε ισχύ έως την 1η Ιανουαρίου 2022, ημερομηνία μέχρι την οποία θα έχουν μετατραπεί σε πιστοποιητικά σύμφωνα με τους νέους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
Από τις 31 Δεκεμβρίου 2020, εάν δεν διαθέτετε εθνικό πιστοποιητικό ως χειριστής drones, θα πρέπει να παρακολουθήσετε την απαιτούμενη κατάρτιση που απαιτεί η ανοικτή υποκατηγορία στην οποία δραστηριοποιείστε.
Ναι, το drone – ιδιοκατασκευή λειτουργεί στην ανοικτή ή στην ειδική κατηγορία. Στην ανοικτή κατηγορία, μπορεί να λειτουργεί στις υποκατηγορίες:
- A1 όταν η ΜΤΟΜ του είναι μικρότερη από 250 gr
- A3 όταν η MTOM του είναι μικρότερη από 25kg
Ως κάτοικος εκτός ΕΕ, απαιτείται επίσης να εγγραφείτε στην πρώτη χώρα της ΕΕ στην οποία σκοπεύετε να δραστηριοποιηθείτε.
Στη συνέχεια, θα σας δοθεί ένας «αριθμός εγγραφής φορέα εκμεταλλευομένου» που πρέπει να εμφανίζεται με ένα αυτοκόλλητο σε όλα τα drones που σας ανήκουν. Πρέπει επίσης να ανεβάσετε (upload) τον «αριθμό μητρώου εκμεταλλευομένου» στο «σύστημα απομακρυσμένης αναγνώρισης» του drone σας.
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμη αμοιβαία αναγνώριση μεταξύ της EASA και τρίτων χωρών στον τομέα των drones, η εκπαίδευση ή τα προσόντα που αποκτήθηκαν στη χώρα διαμονής σας δεν γίνονται αποδεκτά στην ΕΕ.
Nαι, απαιτείται. Στην ειδική κατηγορία, η εκπαίδευση εξαρτάται από τη λειτουργία που σκοπεύετε να πραγματοποιήσετε. Με εξαίρεση την περίπτωση που η λειτουργία εμπίπτει σε ένα τυποποιημένο σενάριο, μετά την εκτίμηση κινδύνου, θα πρέπει να προτείνετε μία πιθανή εκπαιδευτική σειρά μαθημάτων στην ΥΠΑ. Η ΥΠΑ θα αξιολογήσει, σε κάθε περίπτωση, την επάρκεια της εκπαίδευσης και εάν την επιβεβαιώσει, στην άδεια πτητικής λειτουργίας, αυτή η εκπαίδευση καθίσταται η απαιτούμενη εκπαίδευση.
Εάν η λειτουργία εμπίπτει σε ένα τυποποιημένο σενάριο, ο χειριστής πρέπει
να λάβει από την ΥΠΑ:
- πιστοποιητικό θεωρητικής γνώσης χειριστή για λειτουργία στα τυποποιημένα σενάρια μετά από διαδικτυακά εκπαιδευτικά μαθήματα και επιτυχημένη θεωρητική εξέταση
- πιστοποίηση ολοκλήρωσης της πρακτικής εκπαίδευσης δεξιοτήτων για το συγκεκριμένο τυποποιημένο σενάριο υπό το οποίο εκπαιδεύθηκε.
- Ένα πιστοποιητικό επάρκειας χειριστή drone για την ειδική κατηγορία που χορηγείται από την ΥΠΑ, ισχύει για 5 χρόνια.
- Για πτητικές λειτουργίες στην ειδική κατηγορία που δεν καλύπτονται από τυποποιημένα σενάρια, η εκπαίδευση θα καθορίζεται στην άδεια πτητικής λειτουργίας που παρέχεται από την ΥΠΑ.
Δεν απαιτείται ιατρικό πιστοποιητικό ή και πιστοποιητικό αγγλικών παρά μόνο εάν ζητηθεί από την ΥΠΑ στο πλαίσιο της άδειας πτητικής λειτουργίας.
Ναι, η εκπαίδευση που πραγματοποιείται σε ένα Κ-Μ της EASA αναγνωρίζεται σε όλα τα άλλα Κ-Μ.
Όταν λειτουργείτε στην ειδική κατηγορία και οι δραστηριότητες διεξάγονται εντός των ορίων ενός τυποποιημένου σεναρίου, χρησιμοποιώντας ένα κατάλληλο drone, υποβάλετε δήλωση συμμόρφωσης με το εν λόγω σενάριο στην ΥΠΑ και περιμένετε την επιβεβαίωση της παραλαβής και πληρότητας για να ξεκινήσετε τις πτήσεις σας. Για όλες τις άλλες πτητικές λειτουργίες της ειδικής κατηγορίας, απαιτείται άδεια πτητικής λειτουργίας (Operational Authorization) που εκδίδεται από την ΥΠΑ.
Πρώτα ελέγξτε αν η λειτουργία σας μπορεί να προσαρμοστεί σε ένα τυποποιημένο σενάριο. Εάν μπορεί υποβάλετε δήλωση στην ΥΠΑ. Πρέπει να χρησιμοποιήσετε ένα ΣμηΕΑ που φέρει την κατάλληλη ετικέτα αναγνώρισης κλάσης (CE) 5 ή 6. Αφού υποβάλετε τη δήλωση, θα λάβετε την επιβεβαίωση παραλαβής και πληρότητας και θα λειτουργήσετε σύμφωνα με τους περιορισμούς του τυποποιημένου σεναρίου.
Διαφορετικά, υπάρχουν άλλα μέσα για να λάβετε άδεια πτητικής λειτουργίας στην ειδική κατηγορία, ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου που θέτει η επιχείρηση.
- Α) Ο εκμεταλλευόμενος υποβάλει αίτηση πτητικής λειτουργίας συνοδευόμενη με τη διενέργεια εκτίμησης κινδύνου της προβλεπόμενης λειτουργίας, χρησιμοποιώντας μεθοδολογία για την εκτίμηση κινδύνου. Μια πιθανή μέθοδος είναι η ειδική εκτίμηση λειτουργικού κινδύνου SORA (Specific Operation Risk Assessment). Αυτή η μεθοδολογία βοηθά στον εντοπισμό του επιπέδου κινδύνου της λειτουργίας και των μέτρων για μετριασμού του κινδύνου. Όταν διαπιστωθεί συμμόρφωση με τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, η ΥΠΑ εκδίδει άδεια πτητικής λειτουργίας για τον εκμεταλλευόμενο.
- Β) Ο εκμεταλλευόμενος υποβάλει αίτηση πτητικής λειτουργίας μέσω προκαθορισμένης εκτίμησης κινδύνου PDRA (PreDefined Risk Assessment) ως μια απλοποίηση για το φορέα εκμετάλλευσης ΣμηΕΑ που διενεργεί αξιολόγηση κινδύνου. Τόσο ο φορέας εκμετάλλευσης ΣμηΕΑ όσο και η ΥΠΑ θα επωφεληθούν από τα τυποποιημένα μέτρα που ορίζονται στο PDRA.
- Γ) Πιστοποιητικό φορέα εκμετάλλευσης ελαφρών ΣμηΕΑ (LUC – Light UAS OperatorCertificate): πρόκειται για πιστοποίηση όλου του φορέα (αφορά μόνο επιχειρήσεις), με την οποία η ΥΠΑ εκχωρεί ορισμένα προνόμια στο φορέα εκμετάλλευσης ΣμηΕΑ, που μπορεί να είναι:
- Διεξαγωγή πτητικής λειτουργίας που καλύπτεται από τα πρότυπα σενάρια, χωρίς να υποβάλλεται δήλωση
- Αυτο-εξουσιοδότηση πτητικής λειτουργίας που καλύπτεται από το PDRA χωρίς να υποβάλλεται αίτηση για εξουσιοδότηση
- Αυτο-εξουσιοδότηση πτητικής λειτουργίας χωρίς να αίτηση για σχετική άδεια
Ως φορέας εκμετάλλευσης drone που πετά στην ειδική κατηγορία, θα πρέπει:
- να βεβαιωθείτε ότι το drone εμφανίζει τον αριθμό εγγραφής εκμεταλλευομένου (π.χ. με αυτοκόλλητο) και ότι ο ίδιος αριθμός (συν τρεις κρυφούς αριθμούς) έχει μεταφερθεί στo σύστημα απομακρυσμένης αναγνώρισης
- να εκπονήσετε επιχειρησιακές διαδικασίες (απαιτούνται γραπτές διαδικασίες όταν ο εκμεταλλευόμενος χρησιμοποιεί περισσότερους από έναν χειριστές, αλλιώς αρκεί ο χειριστής να ακολουθεί τις διαδικασίες που ορίζει ο κατασκευαστής στο εγχειρίδιο χρήστη)
- να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν ραδιοπαρεμβολές που μπορεί να επηρεάσουν τη σύνδεση χειρισμού και ελέγχου του drone ◦ να ορίσετε έναν χειριστή για κάθε λειτουργία. Είναι σημαντικό να είναι σαφές ποιος είναι ο υπεύθυνος χειριστής για κάθε πτήση.
- να διασφαλίσετε ότι ο χειριστής και το προσωπικό που υποστηρίζει τη λειτουργία του drone είναι εξοικειωμένοι με το εγχειρίδιο χρήστη και με τις διαδικασίες του εκμεταλλευομένου
- να βεβαιωθείτε ότι οι χάρτες στο σύστημα γεωενημερότητας του drone είναι ενημερωμένοι, εκτός εάν πετάτε σε μια γεωγραφική ζώνη όπου δεν απαιτείται γεωενημερότητα
- να βεβαιωθείτε ότι έχει ετικέτα συμμόρφωσης CE (0 έως 4) τοποθετημένη στο drone, εκτός εάν είναι ιδιοκατασκευή
- να βεβαιωθείτε ότι τα άτομα που εμπλέκονται στη λειτουργία του drone γνωρίζουν τους κινδύνους που ενέχονται σε επιχειρήσεις στις υποκατηγορίες A2 και A3
- να εκτελείτε κάθε λειτουργία εντός των περιορισμών που ορίζονται στη δήλωση ή στην άδεια πτητικής λειτουργίας
- να εκπονήσετε διαδικασίες για τη διασφάλιση της ασφάλειας της επιχείρησης
- να θεσπίσετε μέτρα κατά της παράνομης παρέμβασης και της μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης.
- να διασφαλίσετε ότι προστατεύονται το προσωπικό απόρρητο των ατόμων και ενδέχεται επίσης να απαιτείται η διενέργεια εκτίμησης αντικτύπου για την προστασία δεδομένων
- να παρέχετε στον χειριστή drone οδηγίες για τον τρόπο ελαχιστοποίησης της ενόχλησης που προκαλείται από θόρυβο και τις εκπομπές καυσαερίων
- να διασφαλίσετε ότι ο χειριστής drone που διεξάγει την επιχείρηση και το άλλο υπεύθυνο προσωπικό συμμορφώνονται με όλες τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη λειτουργία στην ειδική κατηγορία
- να διατηρείτε αρχείο της λειτουργίας του drone
- να διατηρείτε το drone σε κατάλληλη κατάσταση ώστε να διασφαλίζετε η ασφαλής λειτουργία
Ως χειριστής drone θα πρέπει: Πριν από την πτήση:
- να έχετε ολοκληρώσει την εκπαίδευση και την εξέταση που απαιτείται για τον τύπο της λειτουργίας που θα συμμετάσχετε.
- να έχετε τις σχετικές επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τυχόν γεωγραφικές ζώνες που δημοσιεύονται από την ΥΠΑ.
- να ελέγξετε για εμπόδια και για την παρουσία ατόμων που δεν εμπλέκονται στη λειτουργία του drone
- να ελέγξετε ότι το drone είναι κατάλληλο για πτήση και για την επιχείρηση που θα αναλάβει.
- να βεβαιωθείτε ότι το τηλεχειριστήριο λειτουργεί σωστά (εάν υπάρχει).
και - να βεβαιωθείτε ότι το βάρος του drone βρίσκεται εντός του ορίου της κατηγορίας ή της υποκατηγορίας της προβλεπόμενης λειτουργίας.
- να βεβαιωθείτε ότι το περιβάλλον λειτουργίας είναι συμβατό με τους εγκεκριμένους ή δηλωμένους περιορισμούς
- να διασφαλίσετε ότι οι Υπηρεσίες Εναέριας Κυκλοφορίας, οι χρήστες του εναέριου χώρου και άλλοι ενδιαφερόμενοι ενημερώνονται για την επιδιωκόμενη λειτουργία.
Κατά τη διάρκεια της πτήσης στην ειδική κατηγορία, θα πρέπει:
- να μην χειρίζεστε το drone όταν δεν είστε ικανοί είτε λόγω της κατανάλωσης ψυχοδραστικών / παραισθησιογόνων ουσιών ή αλκοόλ, είτε λόγω ασθένειας.
- να διατηρείτε το drone σε απόσταση τέτοια ώστε να μπορείτε να το δείτε καθαρά. Οι παρατηρητές ΣμηΕΑ πρέπει να βρίσκονται δίπλα σας, έτσι ώστε να μπορούν να επικοινωνούν αμέσως μαζί σας σε περίπτωση που δουν ένα εμπόδιο και να σας δώσουν οδηγίες π.χ. για να προσγειώσετε αμέσως το drone.
- εάν εσείς ή ο παρατηρητής δείτε ένα επανδρωμένο αεροσκάφος, οφείλετε να του παρέχετε προτεραιότητα και να βεβαιωθείτε ότι το drone είναι μακριά από αυτό. Εάν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία σχετικά με τη λειτουργία, θα πρέπει να προσγειώσετε το drone αμέσως.
- να συμμορφώνεστε με τον περιορισμό των γεωγραφικών ζωνών.
- να χειρίζεστε το drone σύμφωνα με το εγχειρίδιο χρήστη του κατασκευαστή.
- να συμμορφώνεστε με τις διαδικασίες του φορέα εκμετάλλευσης του drone.
- να μην λειτουργείτε όταν βρίσκεται σε εξέλιξη μια υπηρεσία αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης
- να συμμορφώνεστε με τους εγκεκριμένους ή δηλωμένους περιορισμούς.
Τυχόν πιστοποιητικά επάρκειας εξ αποστάσεως χειριστών που εκδόθηκαν από την ΥΠΑ και αφορούν την ειδική κατηγορία θα παραμείνουν σε ισχύ έως την 1η Ιανουαρίου 2022, μετά την οποία θα πρέπει να έχουν μετατραπεί σε πιστοποιητικά σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό.
Τα drones στην ειδική κατηγορία δεν χρειάζονται ετικέτα αναγνώρισης τάξης (εκτός εάν λειτουργούν σε τυποποιημένο σενάριο).
Τα drones-ιδιοκατασκευές οποιουδήποτε βάρους μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ειδική κατηγορία, εάν περιλαμβάνονται στην άδεια πτητικής λειτουργίας που χορηγείται από την ΥΠΑ.
Από 1 Ιανουαρίου 2021, η άδεια ή δήλωση πτητικής λειτουργίας ή LUC σε ένα Κ -Μ θα ισχύει στα υπόλοιπα Κ-Μ.
Για μια επιχείρηση που καλύπτεται από ένα τυποποιημένο σενάριο (SS), ο εκμεταλλευόμενος πρέπει να στείλει στην ΥΠΑ της χώρας όπου προτίθεται να λειτουργήσει, αντίγραφο της δήλωσης και αντίγραφο της επιβεβαίωσης παραλαβής και πληρότητας που έλαβε από την ελληνική ΥΠΑ. Στη συνέχεια, ο εκμεταλλευόμενος μπορεί να ξεκινήσει την επιχείρηση, ακολουθώντας την απαίτηση του τυποποιημένου σεναρίου και επαληθεύοντας τη γεωγραφική ζώνη που δημοσιεύθηκε από την ΥΠΑ όπου διεξάγεται η επιχείρηση.
Για επιχειρήσεις που δεν καλύπτονται από ένα τυποποιημένο σενάριο στην ειδική κατηγορία, ο εκμεταλλευόμενος πρέπει να διασφαλίσει ότι τα μέτρα μετριασμού του κινδύνου που υποβλήθηκαν στην αρχική του αξιολόγηση κινδύνου είναι κατάλληλα για το νέο περιβάλλον στο οποίο σκοπεύει να λειτουργήσει ή να τα τροποποιήσει αν είναι απαραίτητο.
Στη συνέχεια, ο εκμεταλλευόμενος πρέπει να υποβάλλει στην ΥΠΑ της χώρας όπου θα διεξάγει τις επιχειρήσεις του, αίτηση, η οποία περιλαμβάνει:
- α) αντίγραφο της άδειας πτητικής λειτουργίας που έλαβε από την ελληνική ΥΠΑ
- β) την τοποθεσία της προβλεπόμενης λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένων των επικαιροποιημένων μέτρων μετριασμού του κινδύνου.
Με την παραλαβή της αίτησης, η αλλοδαπή ΥΠΑ θα επανεξετάσει τα επικαιροποιημένα προτεινόμενα μέτρα μετριασμού του κινδύνου και αν θεωρηθούν ικανοποιητικά, χορηγεί τη βεβαίωση για να ξεκινήσει τις δραστηριότητες ο εκμεταλλευομένος.
Εάν στον εκμεταλλευόμενο έχει παραχωρηθεί ένα LUC (ένα πιστοποιητικό φορέα εκμετάλλευσης ελαφρών ΣμηΕΑ) με προνόμια να αυτοεγκρίνει τις δραστηριότητές του, πρέπει να παρέχει στην αλλοδαπή ΥΠΑ:
- ένα αντίγραφο της διάρκειας έγκρισης του LUC και
- τη θέση ή τις θέσεις των προβλεπομένων δραστηριοτήτων του.
Μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020, όλες οι υπάρχουσες εγκρίσεις / πιστοποιητικά / εξουσιοδοτήσεις / δηλώσεις που έχουν εκδοθεί βάσει Εθνικού Κανονισμού, θα εξακολουθούν να ισχύουν έως την 1η Ιανουαρίου 2022.
Μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2022, όλες οι εγκρίσεις, τα πιστοποιητικά, οι εξουσιοδοτήσεις και οι δηλώσεις πρέπει να έχουν μετατραπεί σύμφωνα με Κανονισμό της ΕΕ.
Όλες οι δραστηριότητες που εκτελούνται στα Κράτη Μέλη της EASA πρέπει να συμμορφώνονται με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, ανεξάρτητα από την εθνικότητα του εκμεταλλευομένου ή του χειριστή. Ως εκ τούτου, ως κάτοικος εκτός ΕΕ, απαιτείται επίσης να εγγραφείτε στην ελληνική ΥΠΑ.
Στη συνέχεια, θα σας δοθεί ένας «αριθμός εγγραφής εκμεταλλευομένου» που πρέπει να εμφανίζεται με ένα αυτοκόλλητο σε όλα τα drones που σας ανήκουν. Πρέπει επίσης να ανεβάσετε (upload) τον «αριθμό μητρώου εκμεταλλευομένου» στο «σύστημα απομακρυσμένης αναγνώρισης» των drones σας.
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμη αμοιβαία αναγνώριση μεταξύ της EASA και άλλων Χωρών, στον τομέα των drones, η εκπαίδευση ή τα προσόντα που αποκτήθηκαν στη χώρα διαμονής σας δεν θα γίνουν αποδεκτά στην ΕΕ.
Επομένως, θα πρέπει να υποβληθείτε στην απαιτούμενη εκπαίδευση πριν μπορέσετε να πετάξετε το drone σας.
Το πιστοποιητικό φορέα εκμετάλλευσης ελαφρών ΣμηΕΑ (LUC) είναι πιστοποιητικό έγκρισης ενός οργανισμού. Οι φορείς εκμετάλλευσης ΣμηΕΑ μπορούν να ζητήσουν από την ΥΠΑ να αξιολογήσει τον οργανισμό τους, για να αποδείξουν ότι είναι σε θέση να εκτιμήσουν οι ίδιοι τον κίνδυνο μιας επιχείρησης. Η ΥΠΑ θα εκδώσει ένα LUC και θα εκχωρήσει προνόμια στον φορέα εκμετάλλευσης ΣμηΕΑ, με βάση το επίπεδο ωριμότητάς του. Τα προνόμια ενδέχεται να επιτρέπουν στον οργανισμό να αυτο-εξουσιοδοτεί πτητικές λειτουργίες, χωρίς να υποβάλει αίτηση για άδεια πτητικής λειτουργίας.
Πρέπει να είστε οργανισμός για να υποβάλετε αίτηση για LUC, ωστόσο μπορείτε να αναθέσετε σε υπεργολαβία ορισμένες από τις δραστηριότητες.
Εξαρτάται από τα προνόμια που παρέχονται από την ΥΠΑ.
Η χρονική ισχύς του LUC είναι απεριόριστη, εφόσον ο οργανισμός παραμένει συμμορφωμένος με τις απαιτήσεις του LUC.